Keuring waterinstallaties

Conform of niet-conform

• De keurder kijkt na of je installatie conform of niet conform is voor gebruik. Dat is belangrijk voor je eigen gezondheid.
• Bij een binneninstallatie kijkt de keurder ook na of die conform is om aan te sluiten op het openbaar waternetwerk.

In het algemeen waterverkoopreglement en het Ministerieel Besluit Keuringen zie je hoe de keuringen volgens de wet geregeld zijn.

Waarom en wat keuren

De keuring zorgt ervoor dat het water uit je waterinstallatie niet kan terugstromen naar het openbaar waternetwerk. Er wordt ook gekeken of je installatie veilig is en of je het water veilig gebruikt.

Tijdens de keuring wordt gecontroleerd of:

• je water niet kan terugstromen naar het openbaar waternetwerk
• je water niet kan terugstromen in de (al dan niet aangesloten) binneninstallatie. Afvalwater of water uit je CV-ketel dat terugstroomt kan slecht zijn voor je gezondheid.  
• je waterstromen gescheiden zijn
• alles volgens de voorschriften geïnstalleerd is
• je de verschillende soorten water juist gebruikt

De keurder kijkt na of de installatie gebruiksconform en conform is voor aansluiting.

• Conform voor aansluiting wil zeggen dat je water niet kan terugstromen naar het openbaar waternetwerk. Is dat in orde, dan sluit het waterbedrijf je na de keuring aan op het openbaar waternetwerk.
• Gebruiksconform betekent dat je water niet kan terugstromen in of naar de (al dan niet aangesloten) binneninstallatie en dat je tweedecircuitwater veilig gebruikt ( dus niet om te drinken, koken, af te wassen, douchen …).  

Welke installaties keuren?

Drie soorten installaties moeten gekeurd worden:

• binneninstallatie
• niet-aangesloten binneninstallatie
• installatie voor tweedecircuitwater 

Bij alle drie gaat het om het geheel van leidingen, kranen en andere toestellen die rechtsreeks aangesloten worden op de installatie. In de figuur zie je een voorbeeldsituatie met alle installaties. In de tabel lees je welke leidingen waarvoor gebruikt kunnen worden. Er zijn verschillende combinaties mogelijk.

Wanneer is een keuring verplicht?

Een keuring is verplicht voor de eerste ingebruikname van een nieuwe installatie (bv. bij nieuwbouw). Ook bij belangrijke veranderingen is een keuring verplicht. Dat zijn veranderingen waarbij de volksgezondheid of de goede werking van de installatie/het openbaar waternetwerk in gevaar kan komen. Kreeg je de boodschap dat je installatie niet-conform is, dan moet je de installatie laten aanpassen en ook herkeuren.

Je kan ook verplicht worden door je waterbedrijf om je installatie te laten keuren:

• als ze vaststellen dat de wettelijke en technische voorschriften niet gevolgd worden
• nadat je werd afgesloten
• omdat je gezondheid als gebruiker of de volksgezondheid in gevaar was
• omdat de veiligheid van het openbaar waternetwerk in gevaar was

Nieuwe installatie

De keuring is verplicht bij het plaatsen van een nieuwe installatie, bv. bij nieuwbouw. Je moet die doen voor je je waterinstallatie voor het eerst gebruikt.

Belangrijke veranderingen aan binneninstallatie en niet-aangesloten binneninstallatie

• Alle veranderingen die ervoor kunnen zorgen dat er een rechtstreekse verbinding is tussen de binneninstallatie, de niet-aangesloten binneninstallatie, de installatie voor tweedecircuitwater en de afvoer voor afvalwater.
• Alle veranderingen die ervoor zorgen dat de minimale vereiste beveiliging tegen terugstroming van langdurig stilstaand water of een vloeistof van vloeistofcategorie 3, 4 of 5 niet gerespecteerd wordt.

Een keuring is ook nodig wanneer:

• er wordt overgeschakeld van regen- of putwater naar kraanwater
• er een regen- of grondwatersysteem wordt gestoken waardoor ander water dan kraanwater gebruikt kan worden
• er een bijvulsysteem op regenwatercircuit wordt gestoken
• er op vraag van de klant een aftakking wordt aangepast (niet bij een niet-aangesloten binneninstallatie)
• er een waterbehandelingsinstallatie (iets anders dan een ontharder) wordt geplaatst
• er een drukverhogingsinstallatie wordt geplaatst
• er een brandblusinstallatie wordt geplaatst die gebruik maakt van een binneninstallatie
• er een CV-installatie wordt geplaatst of vervangen
• er warm water wordt geproduceerd via een gecombineerd systeem (combiketel, warmtepomp …) waarbij additieven worden toegevoegd (anticorrosie, antilek, antivries …)
• er een niet-huishoudelijke was- en vaatwasmachine wordt geïnstalleerd
• er een droogkast wordt gebruikt met watervoorziening
• er keukenapparatuur op water wordt gebruikt (bv. steamer, kookpot met vaste vulling, koffiemachine, drankautomaat …)
• er een toestel wordt geplaatst op het interne (drink)waternet om te reinigen, behandelen, analyseren …
• er een bijvulsysteem voor een vijver wordt geplaatst
• er een zwembad met verwarming en/of bijvulling wordt geplaatst
• het binnenleidingnet grondig uitgebreid of vernieuwd wordt
• ….

Bovenstaande lijst is een niet-limitatieve lijst. Neem bij twijfel contact op met je waterbedrijf of het over een belangrijke wijziging gaat.

Belangrijke veranderingen aan installatie voor tweedecircuitwater

• Als er een bestaand bijvulsysteem of voedingspunt met drinkwater wordt geplaatst of veranderd
• Als er een afnamepunt wordt geplaatst/veranderd in de installatie voor tweedecircuitwater dat gebruikt kan worden voor een toepassing waarvoor drinkwaterkwaliteit nodig is

Bv. een uitgietbak met een aftappunt voor tweedecircuitwater bijplaatsen. Dit aftappunt kan ook gebruikt worden voor toepassingen waarvoor drinkwaterkwaliteit nodig is.

Hoe verloopt de keuring?

Voor elke nieuwe en gewijzigde waterinstallatie heb je een keuringsattest nodig. Dat gebeurt in stappen.

Vraag de keuring aan

Als klant ben je zelf verantwoordelijk voor de aanvraag en de kosten van de keuring.

AquaFlanders, de koepelorganisatie van de Vlaamse waterbedrijven, staat in voor het opleiden en erkennen van keurders van de waterinstallaties. Via hun website kun je een keurder contacteren.

Geef duidelijk aan welke keuringen je wil:

• binneninstallatie
• installatie voor tweedecircuitwater
• niet-aangesloten binneninstallatie

Verzamel de nodige documenten en ondersteun de keurder

Voordat de keuring begint, verzamel je de documenten die de keurder nodig heeft:

• bij een keuring voor een eerste ingebruikname:
• de inventaris van de aangesloten toestellen van het systeem dat gekeurd moet worden met bijhorende stavingstukken
• een uitvoeringsplan van het systeem dat gekeurd moet worden
•  bij een keuring voor andere reden dan een eerste ingebruikname:
• (als dat er is) de inventaris van het systeem dat gekeurd moet worden met bijhorende stavingstukken
• een uitvoeringsplan van het systeem dat gekeurd moet worden

Je geeft de keurder toegang tot elk deel van de installatie die gekeurd moet worden.

Bijhouden keuringsattest

Na de keuring krijg je van de keurder het al dan niet conforme keuringsattest. Het keuringsattest bestaat uit het attest zelf en de gevalideerde inventaris van de aangesloten toestellen.

De keurder stuurt het keuringsattest rechtstreeks naar je waterbedrijf.

Je houdt het conform keuringsattest samen met het uitvoeringsplan en de inventaris van het gekeurde systeem bij. Die moet je kunnen tonen aan je waterbedrijf wanneer je wordt aangesloten of wanneer ze moeten controleren of inventariseren.

Krijg je een niet-conform keuringsattest, dan doe je binnen de vooropgestelde termijn de nodige aanpassingen en vraag je een nieuwe keuring aan.

Taken en verantwoordelijkheden?

De taken en verantwoordelijkheden van de klanten en waterbedrijven zijn vastgelegd in het algemeen waterverkoopreglement. Dit geldt ook voor de keuring.

Klant

• Legt de installatie aan volgens de geldende technische en wettelijke voorschriften.
• Vraagt de keuring van de installatie aan en betaalt de kosten hiervoor.
• Geeft de keurder alle informatie (inventaris van het systeem dat gekeurd moet worden en uitvoeringsplan) zodat die de keuring kan doen.
• Krijgt het keuringsattest van de keurder. Als klant ben je verplicht om het keuringsdossier (keuringsattest en uitvoeringsplan) bij te houden.
• Zorgt ervoor dat de kwaliteit van het geleverde drinkwater behouden blijft.
• Doet de nodige aanpassingen binnen de vastgestelde termijn op het keuringsattest.
• Vraagt de herkeuring aan wanneer de aanpassingen gebeurd zijn.

Waterbedrijf

• Organiseert de keuring volgens de NBN EN ISO/IEC 17020.
• Waarborgt de kwaliteit van de keuring door geaccrediteerd te zijn als keuringsinstelling van het type A.
• Informeert de toezichthoudende ambtenaar Leefmilieu (VMM) over
  • de niet-conforme keuringsattesten waarvoor de termijn voor aanpassingen overschreden is
  • de installaties die in gebruik genomen zijn zonder voorafgaande keuring
• Archiveert de keuringsdossiers digitaal (keuringsattest en uitvoeringsplan).
• Werkt de minimale vereisten ter beveiliging van terugstroming uit.

De Vlaamse waterbedrijven werken hiervoor samen via AquaFlanders, de koepelorganisatie van de Vlaamse waterbedrijven.

Keurder

• Voert de keuring uit volgens de vastgestelde technische criteria.
• Bezorgt het keuringsattest aan de aanvrager van de keuring.
• Legt vast welke aanpassingen moeten gebeuren en binnen welke termijn ze uitgevoerd moeten worden.

Toezichthoudende ambtenaar Leefmilieu (toezichthouder = VMM)

• Adviseert de minimale vereisten ter beveiliging van terugstroming.
• Behandelt tweedelijnsklachten i.v.m. de keuring van binneninstallatie, niet-aangesloten binneninstallatie en installatie voor tweedecircuitwater.
• Sensibiliseert eigenaars of beheerders van niet-conforme installatie die geen aanpassingen hebben gedaan.
• Geeft bevel tot afsluiting wanneer de nodige aanpassingen niet werden gedaan.

Te bereiken via toezichtdrinkwater@vmm.be

Heb je een klacht over de toezichthoudende ambtenaar, dan kan je hiervoor terecht bij de klachtenmanager van de VMM. 

Niet-conform keuringsattest, wat nu?

Een niet-conform keuringsattest wil zeggen dat je installatie niet conform de geldende technische voorschriften is. Jij moet ervoor zorgen dat je installatie conform wordt. Doe je dit niet binnen een bepaalde termijn, dan worden procedures opgestart die je kunnen afsluiten van de drinkwatervoorziening. 

Aanpassingen en herkeuren

Na de keuring geeft de keurder je een keuringsattest. Is de keuring niet conform, dan staat op het keuringsattest welke aanpassingen je moet doen om de installatie conform te maken. Afhankelijk van de inbreuk, moeten de aanpassingen gebeuren binnen een opgelegde termijn.

Als klant ben je verantwoordelijk om binnen deze opgelegde termijn alle aanpassingen uit te voeren en je installatie te laten herkeuren .

Geen herkeuring?

Heb je geen herkeuring aangevraagd binnen de opgelegde hersteltermijn dan:

• krijg je bij eerste ingebruikname geen definitieve aansluiting
• of start je waterbedrijf de aanmaningsprocedure op als je al water verbruikt

Ben je aangesloten op de waterlevering, dan stuurt je waterbedrijf je eerst een aanmaning. Reageer je niet, dan kan je waterbedrijf je afsluiten. Breng je je installatie in orde en laat je die herkeuren, dan word je opnieuw aangesloten.

Aanmaning

Voer je de aanpassingen niet uit binnen de opgelegde termijn en heb je geen herkeuring aangevraagd, dan kan je waterbedrijf je een aanmaning sturen. De eerste aanmaning is gratis en zegt:

• Welke aanpassingen je moet doen binnen welke termijn om de installatie conform te krijgen.
• Wat er gebeurt als je dit niet doet

Na de eerste aanmaning stuurt je waterbedrijf een tweede (betalende) aanmaning.

Ontkoppelen binneninstallatie

Is de installatie na de aanmaningsprocedure nog altijd niet conform de geldende technische voorschriften, dan kan je waterbedrijf de verbinding van de binneninstallatie met het waternetwerk verbreken.

Verzet je je hiertegen, dan kan je waterbedrijf een begrenzing of afsluiting aanvragen bij de toezichthouder.

Begrenzing of afsluiting waterlevering

Je waterbedrijf kan een begrenzing of afsluiting van de waterlevering aanvragen bij de toezichthouder via een onderbouwd dossier.

Blijkt uit het onderzoek van de toezichthouder dat de aanvraag tot begrenzing of afsluiting gegrond is? Dan vraagt de toezichthouder je om de binneninstallatie conform te maken tegen een bepaalde datum. Haal je die datum niet, dan kan de toezichthouder een bevel tot begrenzing of afsluiting geven aan je waterbedrijf.

Heraansluiting waterlevering of wegnemen begrenzing

Zijn de technische knelpunten opgelost en weigert je waterbedrijf om je opnieuw aan te sluiten of de debietsbegrenzing weg te halen? Dan kan je een brief sturen naar de toezichthouder waarbij je aantoont dat je aan de opgelegde voorwaarde voldoet.

De toezichthouder beslist binnen een termijn van vijftien kalenderdagen en laat de beslissing binnen de drie werkdagen weten aan de aanvrager en je waterbedrijf.